کد مطلب:33781 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:104

امیرالمومنین (ع) در موضع دیگری از نهج البلاغه از قول پیامبر (ص) هشدار باش نیكویی بیان فرموده اند كه بسیار در خور تامل است. ایشان می فرمایند كه:

فان رسول الله صلی الله علیه و آله كان یقول: «ان الجنه حفت بالمكاره و ان النار حفت بالشهوات (خطبه ی 176)

گرداگرد بهشت را امور ناگوار فرا گرفته است و دورادور جهنم را امور لذیذ.

مولوی نیز در مثنوی حكایت كسانی را نقل می كند كه میان ورود به آتش و ورود به آب متخیر شده اند. از آن میان كسانی به پندار زیركی، بی درنگ به آب می زنند، اما از آتش سر در می آورند و كسانی فداكارانه به آتش می زنند و از آب سر در می آورند. این گروه اخیر ابتدا آتش را سوزان و پر مشقت می بینند اما همین كه جسارت می ورزند و به آتش می زنند، آب كوثر را نصیب می برند.

او به عكس شمعهای آتشی ست
می نماید آتش و جمله خوشی ست

(مثنوی، دفتر سوم، بیت 3921)

معنای این سخن آن است كه كسانی كه می خواهند به بهشت وارد شوند باید از میان ناگواری ها بگذرند و با خواهشهای نفس خود مخالفت ورزند و كسانی كه به دوزخ می افتند، كسانی هستند كه مجذوب و مفتون لذائذ و خوشی ها می شوند. از امام رضا (ع) منقول است كه فرمودند:

من سال الله الجنه و لم یصبر علی الشدائد، فقد استهزء بنفسه

(بحار الانوار، ج 78، ص 356)

كسی كه طلب بهشت كند، اما بر شدائد صبر ننماید، خود را استهزاء كرده است.

اكنون می توان معنای این سخن خداوند را بهتر دریافت كه:

[صفحه 344]

و عسی ان تكرهوا شیئا و هو خیر لكم عسی ان تحبوا شیئا و هو شر لكم (البقره، 216)

بنابراین در باب مكروهات حتما باید به این نكته مهم توجه داشت.

به این ترتیب یك جنبه ی دیگر از كلام مولا (ع) كه فرمودند

و عود نفسك التصبر علی المكروه

روشن تر می شود. امور مكروه و ناگوار چهره ی دیگری نیز دارند كه باید مورد توجه شخص عاقبت بین قرار گیرد. ظاهر بینان فقط تلخی این امور مكروه را می بینند و لذا از سر بی تابی می رمند. اما عاقبت بینان در پس پاره ای از این تلخی ها شیرینی ها می بینند. از سوی دیگر ظاهر بینان به شیرینی ظاهری پاره ای از تمتعات دنیایی مفتون می شوند و از زهر قتالی كه در آن شیرینی هاست، غفلت می ورزند و لذا به هلاكت می افتند:

صفحه 344.